glomerüler filtrasyon hızı ne demek?

Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFH)

Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFH), böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını gösteren önemli bir ölçüdür. Böbreklerdeki glomerüller adı verilen küçük filtreleme birimlerinin, belirli bir süre içinde (genellikle 1 dakika) kanı ne kadar temizlediğini ifade eder. GFR, böbrek fonksiyonunun önemli bir göstergesidir ve böbrek hastalığının teşhis ve takibinde kullanılır.

Nasıl Ölçülür?

GFH doğrudan ölçülemez, ancak çeşitli yöntemlerle tahmin edilebilir. En sık kullanılan yöntemler şunlardır:

• Kreatinin Klerensi: Kanda ve idrarda kreatinin seviyeleri ölçülerek hesaplanır. Kreatinin, kas metabolizmasının bir ürünüdür ve böbrekler tarafından filtrelenir.
• Tahmini GFH (eGFH): Kandaki kreatinin, yaş, cinsiyet ve ırk gibi faktörler kullanılarak çeşitli formüllerle (örneğin, MDRD veya CKD-EPI formülleri) hesaplanır. Bu yöntem daha pratiktir ve yaygın olarak kullanılır.

Normal Değerler:

GFH değeri yaş, cinsiyet ve genel sağlık durumuna göre değişir. Genel olarak, sağlıklı yetişkinlerde normal GFH değeri 90 mL/dak/1.73 m² ve üzeridir.

GFH Değerinin Anlamı:

• Yüksek GFH: Nadiren görülür ve böbreklerin aşırı çalıştığını gösterebilir.
• Normal GFH: Böbrek fonksiyonlarının normal olduğunu gösterir.
• Düşük GFH: Böbrek hastalığının bir işareti olabilir. GFH değeri düştükçe böbrek hastalığının evresi ilerler.

Düşük GFH'nin Nedenleri:

Düşük GFH'ye yol açabilecek birçok faktör vardır:

• Böbrek Hastalıkları: Kronik Böbrek Hastalığı (KBH), Glomerülonefrit, Polikistik Böbrek Hastalığı gibi böbrek hastalıkları.
• Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon): Hipertansiyon böbreklere zarar verebilir.
• Diyabet (Şeker Hastalığı): Diyabet böbrek hasarına yol açabilir (Diyabetik Nefropati).
• Kalp Yetmezliği: Kalp%20Yetmezliği böbreklere kan akışını azaltabilir.
• İlaçlar: Bazı ilaçlar böbreklere zarar verebilir.
• Dehidratasyon: Yeterli sıvı almamak böbrek fonksiyonlarını etkileyebilir.
• İdrar Yolu Tıkanıklığı: Böbreklerin idrarı atmasını engelleyen durumlar.

Düşük GFH'nin Tedavisi:

Tedavi, düşük GFH'nin nedenine bağlıdır. Amaç, böbrek hasarını yavaşlatmak ve komplikasyonları önlemektir. Tedavi seçenekleri arasında ilaçlar, diyet değişiklikleri ve bazen diyaliz veya böbrek nakli yer alabilir. Diyaliz tedavisi ve Böbrek%20Nakli ciddi böbrek yetmezliği durumlarında uygulanır.